Zakażenie pierwotne i wtórne

Czym różni się zakażenie pierwotne od wtórnego? Różnica polega na tym, który raz w życiu nabędzie się infekcję. Rozróżnienie typu zakażenia jest szczególnie istotne w aspekcie kobiet w ciąży. Które zakażenie: pierwotne czy wtórne jest bardziej niebezpieczne dla rozwijającego się płodu?

Zakażenie pierwotne

Zakażenie, infekcja oznacza wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych i ich następujące namnażanie się. Infekcja pierwotna to zakażenie organizmu patogenem (bakteria, wirus, pasożyt) po raz pierwszy w życiu. Zakażenie pierwotne nie zawsze prowadzi do choroby i wystąpienia objawów, w przypadku niektórych patogenów nawet pierwsze zakażenie przechodzimy łagodnie.

W trakcie zakażenia dochodzi do odpowiedzi układu immunologicznego na obcy patogen pojawiający się w organizmie. W przypadku zakażenia pierwotnego jako pierwsze produkowane są przeciwciała przede wszystkim tzw. klasy IgM. Dopiero później pojawiają się przeciwciała klasy IgG. Można więc  dużym uproszczeniem powiedzieć, że dla zakażenia pierwotnego charakterystyczne są obecne przeciwciała IgM, przy braku obecności IgG.

Gdy mówimy o infekcjach z grupy TORCH (toksoplazmoza, różyczka i inne) największym zagrożeniem dla płodu są zakażenia pierwotne u matki. Przykładowo, przy pierwotnym zakażeniu wirusem cytomegalii (cytomegalovirus, CMV) ryzyko zakażenia płodu sięga 30-70% i rośnie wraz z zaawansowaniem ciąży. Przy wtórnym zakażeniu CMV u matki, do zakażenia płodu dochodzi rzadko, ryzyko transmisji przezłożyskowej wirusa wynosi 1-3 % (1).

Zakażenie wtórne

Przeciwieństwem infekcji pierwotne jest zakażenie wtórne- ponowne zakażenie patogenem, którym już wcześniej przechodziliśmy infekcję świadczące o braku odporności swoistej na ten patogen. Zakażenie wtórne to też tzw. reinfekcja.

Zakażenie wtórne cechuje się przede wszystkim obecnością przeciwciał IgG przeciwko badanemu patogenowi, najczęściej przy braku przeciwciał IgM. Przeciwciała klasy IgM mogą być w niektórych przypadkach obecne, dlatego dla wyjaśnienia wyników czasami stosuje się dodatkowe badania. Takimi dodatkowymi badaniami jest ocena poziomu i awidności przeciwciał. Ocena ilościowa (miana lub stężenia) przeciwciał, polega na zmierzeniu poziomu przeciwciał w 2 próbkach pobranych w odstępie czasu, tak aby sprawdzić czy w miarę upływu czasu poziom przeciwciał rośnie- jest to skutek aktywnej infekcji. Awidność przeciwciał oznacza powinowactwo przeciwciał do patogenu. W czasie infekcji pierwotnej jest ona niska, natomiast wzrasta w infekcji wtórnej lub dawno przebytym zakażeniu.

Piśmiennictwo:

1. Bulsiewicz, Dorota, Justyna Czech-Kowalska DE. „Profilaktyka zakażeń wrodzonych wirusem cytomegalii.”