Kiła: objawy i badania potwierdzające zakażenie

Kiła (syfilis) należy do układowych chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową. Wywołuje ją bakteria – krętek blady (Treponema pallidum), który dostaje się do organizmu przez uszkodzoną skórę lub nieuszkodzone błony śluzowe. Namnaża się w miejscu zakażenia i rozprzestrzenia się wraz z krwią i limfą.

Kiłą najłatwiej zarazić się przez bezpośredni kontakt z zakażonymi wydzielinami (wydzielina z owrzodzeń, krew) m.in. podczas stosunków seksualnych. W fazie kiły wczesnej chory zakaża również w okresach bezobjawowych (gdy nie ma zmian na skórze).

Kiła objawy

Najczęściej pacjenci zaczynają podejrzewać zakażenie po pojawieniu się wysypki. Jest ona drobnogrudkowa, nieswędząca, pokrywa tułów, ramiona, dłonie i podeszwy. Przed wysypką w miejscu wniknięcia krętka bladego, pojawia się tzw. zmiana pierwotna. Jest to dość głębokie owrzodzenie z uniesionymi twardymi brzegami, twardym spodem, bardzo zakaźne.

Niestety dość łatwo jest przeoczyć pierwsze objawy kiły (kiła pierwszorzędowa). Wrzód pierwotny pojawia się mniej więcej po 2 tygodniach od zakażenia i znika po kolejnych 2–3 tygodniach. Jest niebolesny i często go nie widać, bo jest usytuowany, np. w rowku zażołędnym. Wysypka grudkowa pojawia się po kilku miesiącach od zakażenia i też po kilku tygodniach znika, bez żadnego leczenia. Jeżeli nie zauważymy wrzodu pierwotnego, a tak jest w większości przypadków, i przeoczymy wysypkę grudkową, która może być zwiewna i widoczna tylko przez kilka dni, to potem, po roku, 2, 3 czy 5 latach, pojawiają się późniejsze stadia kiły obarczone powikłaniami.

Objawy, które pojawiają się u osób, które przeoczyły pierwsze symptomy i nie rozpoczęły leczenia są już charakterystyczne i ciężko je przeoczyć. Kiła drugorzędowa, czyli w ciągu pierwszych 2 lat od zakażenia, to możliwe problemy okulistyczne: zaczerwienienie oka, upośledzenie ostrości widzenia, zapalenie błony naczyniowej oka. Może wystąpić łysienie kępkowate – wypadanie włosów, brwi, rzęs, owłosienia łonowego. Po wyleczeniu kiły włosy odrastają.

W kile trzeciorzędowej są to już zmiany martwicze – tzw. kilaki. Może również dochodzić do uszkodzenia naczyniówki oka, uszkodzenia naczyń lub układu nerwowego. Szkody fizyczne wyrządzone przez rozpadający się kilak lub naciek zapalny w tkankach są nieodwracalne.

Kiła wrodzona

Krętek blady posiada dużą zdolność do inwazji tkanek. Bardzo łatwo przenika przez łożysko. U zakażonych kobiet ciężarnych może dojść do zakażenia wewnątrzmacicznego płodu i następnie do rozwoju kiły wrodzonej.

Kiła badania laboratoryjne

W diagnostyce kiły zastosowanie znajdują odczyny niekrętkowe (kardiolipinowe, nieswoiste) i krętkowe (swoiste) – jako potwierdzające.

Każdy dodatni wynik testu przesiewowego należy potwierdzić, stosując testy potwierdzające, zgodnie z rekomendacjami. Związane jest to z tym, że dodatni wynik testu przesiewowego nie musi oznaczać zakażenia kiłą. Fałszywie dodatnie wyniki testów niekrętkowych (RPR, VDRL) występują jako tzw. odczyny typu ostrego oraz odczyny typu przewlekłego:

• u kobiet w ciąży,
• u osób z wirusowymi lub bakteryjnymi zakażeniami,
• po niedawnym szczepieniu,
• u osób z chorobami nowotworowymi,
• u osób z chorobami autoimmunizacyjnymi.

Leczenie kiły monitoruje się, wykonując test VDRL ilościowo.