Grypa w ciąży: jak zapobiegać?

Grypa i przeziębienie to nie to samo, mimo, że często używamy tych terminów zamiennie. Konsekwencje i powikłania w przypadku grypy mogą być znacznie bardziej niebezpieczne, szczególnie dla kobiet w ciąży. Grypa w ciąży: jak chronić się przed zachorowaniem?

Objawy grypy

Grypa jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirusy grypy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt ze skażoną powierzchnią.  Grypa jest bardzo zaraźliwa i co sezon wywołuje epidemie, dotykające znaczną część społeczeństwa. Objawy grypy są podobne do wielu innych ostrych chorób infekcyjnych. Grypa to m.in. objawy miejscowe:

• kaszel,
• ból gardła,
• katar.

Najbardziej powinny nas jednak zaniepokoić objawy w postaci:

• nagłej, wysokiej gorączki powyżej 38°C,
• dreszczy,
• bólów mięśniowo-stawowych,
• bólów głowy,
• bólu w klatce piersiowej, złego samopoczucia,
• braku łaknienia,
• nudności i wymiotów.

Powodem ciężkiego przebiegu grypy są powikłania pogrypowe, m.in. zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, zaostrzenie istniejących chorób przewlekłych, powikłania neurologiczne. Grypa w ciąży może być niebezpieczna zarówno dla matki jak i dziecka.

Grypa w ciąży jak się chronić?

Jednym ze sposobów uniknięcia zachorowania są szczepienia ochronne. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na rok 2019 (1) szczepienie przeciwko grypie jest zalecane:

1. W związku z przesłankami klinicznymi i indywidualnymi:

1) osobom po transplantacji narządów;

2) przewlekle chorym dzieciom (od ukończenia 6 miesiąca życia) i dorosłym, szczególnie chorującym na niewydolność układu oddechowego, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niewydolność układu krążenia, chorobę wieńcową (zwłaszcza po przebytym zawale serca), niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne, w tym cukrzycę, choroby neurologiczne i neurorozwojowe;

3) osobom w stanach obniżonej odporności (w tym pacjentom po przeszczepie tkanek) i chorym na nowotwory układu krwiotwórczego;

4) dzieciom z grup ryzyka od ukończenia 6 miesiąca życia do ukończenia 18 roku życia, szczególnie zakażonym wirusem HIV, ze schorzeniami immunologiczno-hematologicznymi, w tym małopłytkowością idiopatyczną, ostrą białaczką, chłoniakiem, sferocytozą wrodzoną, asplenią wrodzoną, dysfunkcją śledziony, po splenektomii, z pierwotnymi niedoborami odporności, po leczeniu immunosupresyjnym, po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych, leczonych przewlekle salicylanami;

5) dzieciom z wadami wrodzonymi serca zwłaszcza sinicznymi, z niewydolnością serca, z nadciśnieniem płucnym;

6) kobietom w ciąży lub planującym ciążę.

Czy szczepienie w ciąży jest jednak bezpieczne? Które szczepionki w ciąży można przyjmować bez obaw o zdrowie rozwijającego się dziecka?

Grypa w ciąży jakie szczepionki można podawać

W ciąży można bezpiecznie podawać szczepionki inaktywowane. Zaleca się szczepienie przeciw grypie (oraz przeciw krztuścowi szczepionką przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi). Inne szczepionki zabite mogą być podawane w szczególnie uzasadnionych sytuacjach narażenia na zakażenie. Kobietom w ciąży nie podaje się szczepionek żywych. Zapobieganie zakażeniu poprzez szczepienie kobiet w czasie ciąży zmniejsza ryzyko kontaktu dziecka z daną chorobą, wpływa na zwiększenie stężenia swoistych matczynych przeciwciał transportowanych przezłożyskowo i chroni niemowlę w okresie jego wrażliwości na zachorowanie.

Przed planowaną ciążą w celu ochrony zarówno ciężarnej, jak i płodu czy noworodka, również zaleca się szczepienie przeciwko grypie. Kobieta po szczepieniu żywą szczepionką nie powinna zachodzić w ciążę przez okres co najmniej jednego miesiąca.

Piśmiennictwo:

1. Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 25 października 2018 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2019. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 104 (25 października 2018 r.), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 września 2016 r. w sprawie metody zapobiegania odrze. Dziennik Ustaw, 2016, poz. 1418